Bielsk Podlaski - Interaktywny plan miasta - mapa.umbielskpodlaski.pl

Od średniowiecza, w sąsiedztwie bielskiego zamku i placu targowego znajdowała się cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy, a przy niej monaster męski. W 1560 r. Zygmunt August nadał cer-kwi dwie włóki ziemi w Strykach, co pozwoliło utrzymywać szkołę oraz szpital. Rejestr po-miary włócznej z 1563 r. tak opisuje cerkiew: „Z ulicy Wielkiey idąc od Rynku ku Zamku… cerkiew S. Mikuły przeciw Stayniom KJM”.

W 1596 r. monaster św. Mikołaja nie przyjął postanowień Unii Brzeskiej. W 1633 r. król Wła-dysław IV potwierdził przynależność bielskiego monasteru do Cerkwi prawosławnej. Hierar-chia unicka kwestionowała tę decyzję. W 1645 r. wkroczyła tu grupa uzbrojonych mieszczan na czele z burmistrzem Kacprem Bladowskim i duchownymi unickimi i zajęła cerkiew. Mnich o. Gedeon Paszkiewicz relacjonował: „… nie dbając o bojaźń Bożą, ani o srogość prawa, za włosy po cmętarzu włoczyli, policzki cięszkie zadawali, kymi, obuchami bili…”. Dopiero po interwencji króla zwrócono ją prawosławnym. W ciągu następnych stu lat wielokrotnie do-chodziło do podobnych, przykrych zdarzeń.

W 1676 r. spłonęła główna cerkiew Mikołajewska. Dzięki wsparciu bractwa cerkiewnego, świątynię szybko odbudowano. Kolejna cerkiew – Uspieńska (Zaśnięcia Najświętszej MP), powstała tu w 1763 r. Obecnie znajduje się ona we wsi Augustowo.

W 1825 r. władze cerkiewne przekształciły monaster w cerkiew parafialną.

23 czerwca 1941 r. lotnictwo niemieckie zbombardowało miasto, w czasie którego spłonęła doszczętnie cerkiew z dzwonnicą.

W 1993 r. Bractwo Młodzieży Prawosławnej zainicjowało budowę w tym miejscu kaplicypo-mnika. Kamień węgielny poświęcony został w 1996 r. a kaplicę wyświęcono w 1998 r. Archi-tektura kaplicy nawiązuje do XVIII-wiecznej dzwonnicy monasterskiej.

W okresie wakacyjnym odprawiane są tu akatysty do św. Mikołaja.